Konut yapı kooperatifi, günümüzde en çok bilinen kooperatifler arasında dikkat çeken bir yere sahip. Kuşkusuz bunda sistemin işleyişine karşılık merakın ve insanların ev sahibi olmasını sağlamadaki etkili rolünün önemi büyük. Peki konut yapı kooperatifi nedir, nasıl çalışır? Yapı kooperatifi hakkındaki tüm detaylar yazımızda.
Konut Yapı Kooperatifi Nedir?
Kooperatif, elindeki varlıkları bir araya getirerek aynı amaca yönlendirmeye karar veren kişilerden oluşan bir organizasyon yapısıdır. Bu bakımdan konut yapı kooperatifleri, organizasyona üye olan kişilerin ev sahibi olma hayalini gerçekleştirmek üzere bir araya gelmeleriyle oluşan kurumdur. Bu kurum, konut inşası için gereken arsa temininden, konut inşaatına başlanması, bitirilmesi ve konutların hak sahiplerine dağıtımına kadarki süreci mevzuata göre yerine getirmekle yükümlüdür.
Yapı kooperatifleri sermaye birikimine sahip bir oluşum değildir. Konut imalatı için bir araya gelenlerin aidat ödemeleri sayesinde konut yapımındaki masraflar karşılanır.
Konut Yapı Kooperatifi Nasıl Çalışır?
1980’lerden günümüze konut sahibi olmayı hayal edenleri bir araya getiren yapı kooperatifleri, çok daha işlevsel bir şekilde kullanılmak suretiyle konut sahibi olmak isteyenlerin hayalini gerçekleştirme konusunda önemli bir role sahip. Bu anlamda konut sahibi olmak isteyen bir kişi, istediği kooperatife üye olarak hayalini gerçekleştirmek için ilk adımını atabilir. Kooperatife üye olduktan sonra hissedar durumunda olan kişiler, düzenli bir şekilde aidatlarını ödemekle yükümlüdür. Yapılan ödemeler, konut imalat giderlerine aktarılır.
Konut yapı kooperatifi nasıl denetlenir?
Kooperatif kanunu kapsamında çıkarılan mevzuatlara göre hareket edilmesi gereken yapı kooperatiflerinde her fiil, kayıt altına alınmak zorunda. Bu anlamda kooperatiflerin faaliyetlerini yürütme ve bunları kayıt altına almakla yükümlü yönetim kurulları oluşturulur. Bu kurul, genel kurul tarafından seçilen hissedarlardan oluşan yapıyı ifade eder. Ayrıca yönetim kurulunun denetlenmesini sağlayan denetleme kurulu da oluşturulmak zorundadır. Bu da hissedarlardan oluşan kişilerle kurulan denetleyici mekanizmadır.
Ayrıca Bakınız; Kooperatif Aracılığıyla Ev Sahibi Olmanın 10 Avantajı
Konut Yapı Kooperatifinin İnşaat Firmasından Farkı Nedir?
Konut sahibi olmak için bir araya gelen kişiler tarafından oluşturulan kooperatifler, kar amacı güden bir kurum olmayıp hedefi doğrultusunda üyelerinin konut sahibi olmasını sağlar. İnşaat firmaları, yaptıkları konutlardan kar elde etmek amacıyla maliyet + kar şeklinde çalışan sermaye ortaklığı olarak ön plana çıkarlar. İnşaat kurumlarınca yapılan konut projelerinin talipleri farklı kişilerdir. Diğer bir ifadeyle konutu inşa edenle alan kişi farklı kişiyi ifade eder. Kooperatiflerde ise konut projesini yapan veya yaptıranla konutları alacak olan kişiler aynıdır. İnşaat firmaları, sermaye ortaklığı olarak kurulur. Kooperatifler ise şahıs ortaklığıdır. Sermaye ortaklığından en çok sermayesi olan daha fazla karar verme gücüne sahipken kooperatiflerde tüm süreç hissedarların ortak kararı sonucu ilerler.
Konut Yapı Kooperatiflerinin Amaçları Nelerdir?
Konut sahibi olmak isteyenlerin bir araya geldiği organizasyonun temel hedefi, hissedarlarını hayalini kurdukları evlerine yerleştirmektir. Bu anlamda kooperatife üye hissedarların sayısı konut imalatına yetecek düzeye geldiğinde hemen genel kurul toplanır. Yönetim ve denetim kurulu seçilerek konut yapım aşaması için icra planı çıkarılır. Böylece uygun taksit ödemeleriyle hissedarların konut sahibi olacakları sistem çalışmaya başlar. Bu yapı sayesinde konut kredisi kullanarak ev sahibi olmak istemeyen, faize bulaşmayı düşünmeyen veya yüksek konut faizleri nedeniyle daha uygun koşullarda ev sahibi olmayı hayal edenler, kooperatif etrafında bir araya gelerek hedeflerini gerçekleştirir.
Konut Yapı Kooperatifinin Öne Çıkan Faydaları Nelerdir?
Konut edinmek maksadıyla bir kooperatife hissedar olarak giren kişilerin öncelikli elde edecekleri faydalar şunlar:
- Uygun ödeme koşullarıyla konut sahibi olma hakkı elde edilir.
- Faizsiz bir şekilde hayalindeki eve kavuşabilir.
- Yönetim kuruluna etki etme hakkı olduğundan konutun mimarisi gibi alanlarda fikirlerini açıklayabilir.
- Konutun gelecek değeri ve kazanacağı değerle çok daha az ana para ödeyerek konut sahibi olma hakkı kazanılır. Dileyen kişiler daha sonra konutu daha yüksek bir fiyata satabilir.
- Kooperatif hissenizi satma hakkına sahipsiniz. Örneğin, özel birtakım durumlardan dolayı daha fazla ödeme yapmak istemediğiniz zaman hissedar olma şartlarına haiz kişiler olmak kaydıyla hissenizi ödeme yaptığınız bedel üzerinden satabilirsiniz.
- Kooperatif çatısı altındaki kişiler, gelecekteki komşularınızdan oluşur. Genel kurul toplantılarında gelecekteki komşularınızla tanışma ve nasıl bir yerde oturacağınız konusunda fikir sahibi olma şansı elde edersiniz.
Konut yapı kooperatifinin öne çıkan en önemli avantajı piyasanın çok altında bir bedel ile konut sahibi olmanızı sağlamasıdır. Ayrıca bir kooperatife tek hisse alarak kaydolma gibi bir sınır söz konusu değildir. Birden fazla hisse alımı yoluyla da uygun koşullarda konut edinme imkanına sahip olmanız mümkündür.
Yapı kooperatifine üye olma şartları nedir?
Öncelikli olarak medeni hakları kullanmaya engel bir durumun olmamasıyla birlikte, Türkiye’de gayrimenkul edinmeye engel teşkil edici vasfı bulunmayan herkes kooperatiflere üye olabilir. Bu anlamda, üye olmak istediğiniz kooperatifin ana sözleşmesinde yer alan şartları incelemeniz ve bu şartları yerine getirebileceğinize dair bir dilekçeyi kooperatife sunarak hissedarlar arasına girmeniz mümkündür. Kooperatif yetkilerine sunulan başvurunuz önce incelenir ve gerçekten ana sözleşmedeki gereklilikleri yerine getirip getirmeme durumunuz incelenir. Olumlu veya ret kararı 15 gün içerisinde başvuru sahibine iletilir. Bu süreç içerisinde kooperatife yedek üye olma gibi bir uygulama söz konusu değildir. Ayrıca sözlü müracaat gibi bir uygulama yoktur.
Ayrıca Bakınız; Sıkça Sorulan Sorular